Ergonomie

"De wetenschap van efficiënt werken"

Ergonomie is de wetenschap die zich richt op hulpmiddelen en omstandigheden waardoor mensen optimaal kunnen functioneren. Dit beslaat het hele gebied van bijvoorbeeld een goede bureaustoel tot een efficiënt werkproces in de keuken van een restaurant. Ergonomie levert zo een belangrijke bijdrage aan het veilig en gezond kunnen inrichten van een werkplek.

Ergonomie maakt elke werkplek veiliger

Ergonomie gaat over de mens in relatie tot zijn omgeving. Het doel is gebruiksvoorwerpen, technische systemen en taken zo te ontwerpen dat ze de veiligheid, de gezondheid, het comfort en het doeltreffend functioneren van mensen bevorderen. Ergonomen houden zich bijvoorbeeld bezig met auto’s, kleding, handgereedschappen, software en productieprocessen. Thuis én op de werkplek. In een werkomgeving spelen vooral veiligheid en gezondheid van de werknemers een belangrijke rol bij het ergonomische ontwerp. Denk aan goed gebruik van machines, efficiënte samenwerking of een werkbank die de juiste hoogte heeft.
Ergonomie beslaat het kennisgebied over werksituaties, het functioneren van mensen daarin en de invloed van de werkplek, de werkomstandigheden, de organisatie, het samenwerken met collega’s en het gebruik van machines en hulpmiddelen. Met die gespecialiseerde kennis stellen ergonomen medewerkers in staat hun werk optimaal te doen. Dat wil zeggen: zo efficiënt mogelijk en zonder gezondheidsklachten en veiligheidsrisico’s. Mensvriendelijke productieprocessen bevorderen het plezier in het werk en zo ook de productiviteit. Het voorkomt fouten en storingen en vermindert de (faal)kosten.
Of het werk nu wordt verricht op de brug van een baggerschip, op kantoor, in een fabriek of in de cabine van een vrachtauto, de werkplek moet altijd ergonomisch verantwoord zijn. Met behulp van ergonomische kennis kunnen de afzonderlijke werkomstandigheden worden aangepast aan de eigenschappen van de individuele werknemer.

Vier specialisaties binnen ergonomie

Binnen de ergonomie zijn vier specialisaties te onderscheiden:

Fysieke ergonomie richt zich vooral op de menselijke anatomie, antropometrie (menselijke afmetingen en verhoudingen) en fysiologie (verrichtingsleer). Denk aan werkhoudingen, werkplekinrichting en repeterende bewegingen.
Cognitieve ergonomie gaat over mentale processen, zoals perceptie en motorische reacties in de interactie tussen mens en systeem. Denk aan mentale werkbelasting, mens-computerinteractie en stress.
Taalergonomie houdt zich bezig met de verhouding tussen tekst (woordkeus, formuleringen, alineaopbouw) en tekstdragers (lettertype en - grootte, regelafstand, achtergrond).
Organisatie-ergonomie richt zich op optimalisering van onder meer organisatiestructuren en -processen. Denk aan teamwork, telewerken en werktijden.

Tips
Ergonomie is belangrijk voor een veilige en gezonde werkplek, maar het effect wordt ook bepaald door omstandigheden die medewerkers en
leidinggevenden zelf in de hand hebben, zoals:

Regelmatig pauze nemen
Voldoende afwisseling in het werk
Een goede lichamelijke conditie
Oefeningen doen om spieren en schouders te ontlasten
De juiste houding bij langdurig zitten of staan